Thái Tây Bắc – những con người sinh sống với những nét văn hóa riêng, đậm đà bản sắc dân tộc, đặc biệt là văn hóa ẩm thực. Người Thái có rất nhiều món ăn độc đáo, hấp dẫn, kết hợp nhiều nguyên liệu và cách chế biến khác nhau, trong đó phải kể đến món “Pa pỉnh tộp” (cá nướng). Một đặc sản khiến bạn phải ngỡ ngàng bởi hương vị thơm ngon đặc biệt mà không phải ở đâu cũng có. Hãy cùng Reviewhay điểm qua món ăn độc đáo này qua bài viết sau đây nhé!
1. Pa pỉnh tộp là món gì? Pa Pỉnh Tộp có gì đặc biệt?
Pa pỉnh tộp (cá suối nướng úp ngược) là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái vùng Tây Bắc. Đây là một món ăn quý, được nhiều du khách đánh giá cao và luôn muốn đến mảnh đất núi rừng này để thưởng thức.
Pa pỉnh tộp đặc biệt là vì món ăn này chỉ xuất hiện ở trên vùng đồng bào Tây Bắc. Nguyên liệu chính để làm món ăn chủ yếu là các loại cá suối như: cá chép, cá trôi, cá trắm,… kết hợp cùng những gia vị thơm ngon được băm nhỏ, nhét vào cá ướp 1 thời gian để gia vị hòa quyện lại với nhau. Sau đó cá được đem đi nướng chín trên than lửa đỏ hồng vô cùng hấp dẫn.
1.1 Pa Pỉnh Tộp – Món ăn tinh hoa của ẩm thực dân tộc Thái
Vì cuộc sống gắn liền với núi rừng, sông suối nên người Thái Tây Bắc đã tạo nên một nền văn hóa ẩm thực hết sức đa dạng và phong phú, mang nét đặc trưng riêng không lẫn với bất kỳ dân tộc nào. Trong đó, món Pa pỉnh tộp là một trong những món ăn tạo nên nét ẩm thực riêng mà chỉ người Thái mới có.
Pa pỉnh tộp là món ăn đặc sản của người Thái và luôn xuất hiện trong mỗi bữa cơm của người Tây Bắc. Đặc biệt, mỗi dịp Tết đến xuân về, dù nhà giàu hay nghèo ở các gia đình dân tộc Thái đều có món ăn đặc biệt này. Khi con cá được đặt lên bàn thờ tổ tiên, đây dường như là một lời cầu nguyện của con cháu muốn dâng lên tổ tiên, mong các người phù hộ độ trì cho một năm mới an khang, thịnh vượng, làm ăn phát tài, phát đạt.
1.2 Tại sao nói Pa pỉnh tộp là cá nướng mắc khén.
Nguyên liệu luôn góp mặt tạo nên hương vị thơm ngon trong món Pa pỉnh tộp chính là hạt mắc khén. Đây cũng là một nguyên liệu đặc biệt thường xuất hiện ở vùng núi Tây Bắc. Vậy nên, nhiều người đã gọi thay tên món ăn độc đáo này là cá nướng mắc khén.
Trong các món ẩm thực phong phú của dân tộc Thái, món Pa pỉnh tộp luôn được xuất hiện hàng đầu trong tiềm thức. Với cách chế biến thơm ngon, cũng như gia vị cầu kỳ hơn món cá thông thường khác, pa pỉnh tộp hiện lên với hương vị thơm ngon, độc đáo và khó quên đối với tất cả những du khách khi có dịp đến với Tây Bắc.
1.3 Vậy hạt mắc khén là gì?
Mắc khén là một gia vị đặc trưng ở vùng núi Tây Bắc. Gia vị thơm ngon này luôn xuất hiện ở các món ăn từ thường ngày cho đến món ăn quan trọng. Đặc biệt, nó là nguyên liệu chính có trong cách làm món Pa pỉnh tộp.
Hạt mắc khén – Linh hồn của ẩm thực Tây Bắc
Mắc khén là gia vị không thể thiếu trong nhà bếp của người dân tộc Tây Bắc. Hạt mắc khén sau khi rang lên uống có mùi thơm như vỏ bưởi, nhìn gần giống hạt tiêu rừng (nhưng mùi vị hoàn toàn khác). Loại gia vị này có hương thơm nồng nàn, cay nhè nhẹ hơi gây tê khi thưởng thức, và đặc biệt hơn khi kết hợp loại gia vị này với món ăn càng thêm cuốn hút.
Tác dụng của hạt mắc khén khi làm gia vị cho món nướng Pa Pỉnh Tộp
Tất nhiên, mắc khén luôn có mặt trong các món ăn ở vùng đồng bằng dân tộc Thái. Bởi vì, gia vị này có mùi thơm rất nồng nên khi nếm sẽ có cảm giác tê tê nơi đầu lưỡi. Hương vị này làm cho món Pa pỉnh tộp thêm phần hấp dẫn và độc đáo hơn.
Ngoài ra, hương vị này còn được dùng làm gia vị cho các món nướng, chiên, làm nước chấm và ướp các món thịt khô như: thịt trâu gác bếp, thịt bò khô… để tăng hương vị và mùi thơm cho món ăn.
2. Cách làm cá nướng Tây Bắc Pa Pỉnh Tộp
Cá nướng Pa pỉnh tộp là món ăn khiến nhiều du khách ngất ngay từ lần đầu thưởng thức. Cách làm món ăn này vô cùng đơn giản, nguyên liệu dễ kiếm mà cách chế biến lại không tốn thời gian. Hãy cùng Reviewhay vào bếp ngay thôi các mẹ ơi!
2.1 Cách chọn mua cá tươi ngon
Tất nhiên, phần quan trọng nhất để làm nên món ăn này là cách chọn cá. Cá mua về cần phải tươi ngon, thịt cá ngọt, săn chắc và thơm hơn. Một loại cá mà các mẹ nên chọn đó là những loại cá suối mà người dân tộc hay tự tay đánh bắt và bán. Loại cá này sẽ đạt đủ tiêu chuẩn để làm món Pa pỉnh tộp.
Pa pỉnh tộp thường được làm bằng các loại cá suối như cá chép, rô phi, chim,… hay ngon nhất là cá vược. Khi chọn cá, người Thái sẽ chọn cá tầm 0,8 – 1,2kg. Lý do là những con cá ở khoảng này sẽ không có quá nhiều xương và cũng không quá to nên hương vị sẽ đủ ngấm, thơm ngon hơn.
2.2 Dụng cụ để thực hiện
Khi mổ cá, người ta dùng dao sắc rạch từ lưng xuống, xẻ dọc phần trên cơ thể từ đầu đến đuôi. Ngoài cần chuẩn bị dao sắc ra thì món ăn này cần thêm que tre, vỉ nướng và than. Riêng món Pa pỉnh tộp này, những người dân tộc Thái thường dùng củi rừng để nướng. Bởi khi mùi khói của củi bay lên sẽ làm tỏa ra lan đều vào thịt, tạo nên hương vị thơm ngon hơn là nướng bằng than thường.
2.3 Cách chế biến Cá nướng pa pỉnh tộp bằng bếp than
Cách chế biến Pa pỉnh tộp bằng bếp than cũng tạo nên hương vị thơm ngon. Dưới đây là cách chế biến cá mà Reviewhay muốn chia sẻ với bạn.
Giã hỗn hợp ướp cá
Yếu tố tạo nên sự hấp dẫn, thơm ngon của món “pa pỉnh tộp” là sự kết hợp hài hòa của nhiều loại gia vị gồm: Ớt, gừng, tỏi, đầy đủ rau thơm, xả,… trong đó, một trong những gia vị không thể thiếu đó là mắc khén dân dã. Sau khi băm nhỏ hết tất cả các loại gia vị, bạn cần trộn đều với nhau, một phần nhét vào bụng cá, phần còn lại quét dọc thân cá, ướp đến khi cá thấm gia vị.
Sơ chế và ướp cá
Làm sạch cá, bóc vảy và mang, xát muối và chanh để cá tránh tanh. Sau khi làm sạch, bạn sẽ xẻ dọc sống lưng cá chứ không mổ bụng như truyền thống. Làm như vậy miếng cá dày sẽ chín đều và thấm gia vị hơn.
Khi cắt cá nhớ dùng dao thật sắc để tránh thịt cá bị nát. Sau khi mổ bỏ hết ruột lưu ý KHÔNG RỬA BẰNG NƯỚC để giữ được vị ngọt của cá. Ớt sừng thái nhỏ, phơi khô, đập dập, băm nhỏ. Rửa sạch và thái nhỏ các loại rau thơm, sau đó đổ ra bát trộn đều gia vị.
Tất cả gia vị sẽ được cho vào bụng cá, dàn đều cho thấm vào thịt cá. Thời gian ướp sẽ khoảng 30 – 45 phút để gia vị ngấm đều nhất.
Nướng cá
Trước khi nướng, gập đôi con cá lại rồi kẹp vào que tre, dùng muôi buộc hai đầu que tre lại, sau đó, xếp cá lên bếp than hoa nướng. Chú ý lửa than và để khoảng cách vừa đủ để đảm bảo nhiệt độ cho cá chín đều. Than để nướng phải là than rừng, nếu dùng than nhân tạo sẽ làm mất đi hương vị thơm ngon tự nhiên của cá.
Thành quả món Pa Pỉnh Tộp
Khi chín, bên ngoài cá có màu sáng, mùi thơm dịu nhẹ. Khi ăn cá rất thơm ngon và béo ngậy, người ăn dễ dàng cảm nhận được vị ngọt của thịt cá, vị cay nồng của ớt và tỏi, mùi thơm của các loại rau thơm, vị cay tê tê nơi đầu lưỡi của hạt mắc khén. Tất cả hòa quyện gia vị thơm ngon đó tạo nên một món ăn độc đáo, thơm ngon, vô cùng hấp dẫn. Chắc chắn ngay sau khi nếm miếng cá thơm ngon đầu tiên, bạn sẽ thấy đây là một món ăn đáng để thưởng thức.
Ngày nay, Pa pỉnh tộp không chỉ là món ăn dân dã và thường ngày trong mỗi bữa cơm của gia đình người Thái mà còn trở thành một trong những món ăn không thể thiếu trong thực đơn của các nhà hàng, quán ăn có ẩm thực dân tộc. Nếu có dịp đến với mảnh đất núi Tây Bắc bạn đừng bỏ qua món ăn thơm ngon này nhé!
