Hà Giang là một tỉnh nằm ở vùng núi Tây Bắc Việt Nam, đây cũng là nơi sinh sống tập trung của rất nhiều đồng bào dân tộc như H’Mông, Pu Péo, Pà Thẻn, Lô Lô, Phù Lá, La Chí, Cờ Lao, Giáy, Dao,…Những nét văn hóa giao thoa đã mang đến rất nhiều đặc sản hấp dẫn thu hút du khách. Một trong số đó là thắng cố Hà Giang.
1. Đôi nét về món đặc sản thắng cố Hà Giang
Đặc sản thắng cố Hà Giang có nguồn gốc từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Từ hơn trăm năm trước, món ăn này được du nhập sang vùng núi Tây Bắc nước ta và nhanh chóng được người dân đồng bào tại đây yêu thích đón nhận. Đến thời điểm hiện tại, thắng cố đã trở thành món ăn truyền thống của người H’Mông và là nét văn hóa độc đáo mà du khách không nên bỏ qua khi đến Hà Giang.
Thắng cố Hà Giang là thứ đặc sản dân dã thường xuất hiện trong các ngày lễ quan trọng của người Mông. Cái tên thắng cố có thể được hiểu theo nghĩa là canh thịt trong tiếng Hán-Mông. Cái tên đặc biệt này bắt nguồn từ nguyên liệu chính làm nên thắng cố Hà Giang.
Trước kia món ăn này được chế biến từ thịt ngựa, theo thời gian nguyên liệu đã phong phú hơn từ rất nhiều loại thịt động vật được nuôi tại địa phương như: bò, trâu, và cả thịt lợn. Điểm độc đáo của món ăn nằm ở chỗ tất cả các bộ phận của động vật, từ thịt đến xương thậm chí là nội tạng đều được cho vào chảo ninh nhừ cùng nước và các loại gia vị đặc trưng núi rừng như: thảo quả, quế, hồi, mắc khén, hạt dổi,…
Thắng cố Hà Giang nổi tiếng với một mùi thơm đặc trưng ngai ngái của nội tạng động vật để nguyên cùng hương thơm từ các loại gia vị. Chính vì thế nên khi mới nghe qua, nhiều du khách đã lập tức nhăn mặt, tuy tò mò nhưng chưa chắc đủ can đảm để thử.
2. Cách nấu thắng cố Hà Giang
Thắng cố là món ăn phổ biến xuất hiện tại khắp các tỉnh miền núi Tây Bắc. Tuy nhiên để cảm nhận được trọn vẹn hương vị hấp dẫn của nó du khách phải thử một lần thắng cố Đồng Văn, Hà Giang. Người H’Mông ở Hà Giang nấu thắng cố bằng những chiếc chảo to bằng một phương pháp chế biến đặc biệt cho ra một món ăn ngon độc đáo.
2.1 Chuẩn bị nguyên liệu làm thắng cố
Trước khi bắt tay vào công đoạn chế biến thắng cố Hà Giang, người dân thường chuẩn bị đầy đủ những nguyên liệu sau:
- Thịt động vật: trước kia nguyên liệu chính để làm nên món ăn này là thịt ngựa nhưng do ngựa bây giờ khá hiếm nên người dân chủ yếu sử dụng thịt bò.
- Các loại nội tạng: tiết, gan, tim, sách, lòng,…
- Các loại gia vị đặc trưng Tây Bắc: mắc khén, hạt dổi, hoa hồi, thảo quả, quế chi, lá thắng cố, lá chanh, sả, gừng, tương ớt, tương tàu,…
- Các loại rau ăn kèm tùy thích.
2.2 Chế biến thắng cố
Bước 1: Sơ chế phần thịt và các loại nội tạng bằng cách cạo sạch lông và rửa qua bằng nước nóng. Thái thịt thành từng miếng vừa ăn và cũng giúp gia vị dễ ngấm hơn sau đó ướp nguyên liệu cùng các gia vị như: mắc khén, hạt dổi nghiền nhuyễn, hoa hồi, quế chi, gừng nướng,…Để yên phần thịt trong vòng 15-30 phút cho thấm gia vị.
Bước 2: Chuẩn bị một chiếc chảo cỡ đại, cho tất cả nguyên liệu vào xào sơ đến khi thịt bắt đầu xém cạnh và ngửi thấy mùi thơm từ các loại gia vị. Lúc này đổ nước lọc vào chảo, cho thêm sả, thảo quả, gừng nướng vào.
Bước 3: Đun với lửa to cho đến khi sôi rồi điều chỉnh cho lửa nhỏ lại. Chú ý vớt bọt thường xuyên để món ăn được trong hơn. Sau khi ninh khoảng từ 1-2 tiếng là miếng thịt có thể chín mềm, lúc này bạn có thể nêm nếm gia vị cho vừa ăn rồi để lửa nhỏ liu riu giữ nóng.
Bước 4: Lúc này món thắng cố Hà Giang đã sẵn sàng để thưởng thức. Người dân chỉ cần chuẩn bị thêm một chén nước chấm đặc biệt từ tương ớt và tương tầu giúp món ăn thêm hấp dẫn hơn. Một số nơi lại có cách làm nước chấm đơn giản hơn chỉ với muối trắng, bột canh, cho thêm một chút ớt hoặc xì dầu cùng với tỏi băm.
2.3 Cách thưởng thức thắng cố chuẩn vị
Cách ăn thắng cố Hà Giang tương tự với món lẩu quen thuộc. Khi du khách muốn thưởng thức, người dân sẽ múc thắng cố ra từ chảo cho vào một chiếc nồi nhỏ và đặt trên bếp với lửa vừa. Nồi thắng cố sẽ luôn được giữ nóng trong suốt quá trình ăn. Thực khách có thể tự mình nêm nếm gia vị như: ớt xay, tiêu, muối…sao cho vừa với khẩu vị của mình nhất.
Thắng cố chuẩn vị sẽ được ăn kèm các loại rau rừng như rau đắng, thảo quả, tầm bóp, địa điền,… Ngoài ra bạn cũng có thể tự do thưởng thức với những loại rau quen thuộc theo sở thích của mình như rau ngót, rau xà lách, ngải cứu, đậu hà lan, nấm kim, … Nếu thưởng thức món ăn này tại nhà người dân tộc H’Mông, du khách sẽ có cơ hội dùng thắng cố kèm mèn mén hoặc bánh ngô nướng trong khi nhâm nhi chén rượu ngô nồng đượm.
3. Địa chỉ quán ăn thắng cố Hà Giang ngon, đậm vị
Thắng cố Hà Giang là món đặc sản nức tiếng mà tất cả du khách khi ghé thăm nơi đây đều không nên bỏ qua. Khi mới nếm thử có thể bạn sẽ cảm thấy khó chịu vì hương vị độc đáo của nó nhưng dần dần hương vị này chắc chắn sẽ làm nhiều người phải đắm say. Một số địa chỉ bán thắng cố thơm ngon đậm vị mà du khách nên khám phá đó là:
3.1 Chợ phiên Đồng Văn
Chợ phiên Đồng Văn là khu chợ truyền thống của người đồng bào H’Mông, thường họp vào chủ nhật hằng tuần. Đây cũng là nơi bán món thắng cố hấp dẫn, đậm vị truyền thống. Ghé thăm chợ phiên Đồng Văn, du khách sẽ được trải nghiệm ăn thắng cố cùng chén rượu ngô cay nồng, được nghe những câu chuyện thú vị của người dân nơi đây để hiểu thêm về nét văn hóa đặc sắc nơi Tây Bắc.
3.2 Quán thắng cố Tiến Nhị
Quán thắng cố Tiến Nhị sở hữu thực đơn tương đối phong phú, với đủ các món đặc sản Hà Giang. Tuy nhiên hấp dẫn nhất vẫn phải kể đến thắng cố, món ăn làm nên tên tuổi của quán. Hương vị thắng cố tại đây luôn hấp dẫn mọi du khách gần xa nhờ tài nấu nướng tài tình của đầu bếp cùng nguyên liệu tươi ngon nhất.
3.2 Quán Mộc Miên
Món thắng cố tại quán Mộc Miên được nghiên cứu kỹ lưỡng để phù hợp hơn với khẩu vị của du khách. Khi thưởng thức tại quá, bạn sẽ được ăn kèm cùng mèn mén và bánh ngô nướng tạo nên hương vị khó quên. Ngoài ra, Mộc Miên còn phục vụ nhiều món ăn đặc sản Tây Bắc khác như cháo áo tẩu, thịt gác bếp,…
Trên đây là những nét thú vị về thắng cố Hà Giang. Nếu yêu thích mảnh đất này và có một lần ghé thử nơi đây du khách tuyệt đối không được bỏ qua đặc sản tuyệt vời này.
